دانلود اقدام پژوهی معلمان , دبیران , مدیران , معاونان
دانلود اقدام پژوهی معلمان , دبیران , مدیران , معاونان لزوم آشنایی معلمان با اقدام پژوهی
درگیر پژوهش در عمل هستند .
طرفداران ((اقدام پژوهی )) از جمله پژوهش در عمل آموزشی براین باور تاکید دارند که به دلایل گوناگون، پژوهش باید از انحصار نخبگان در آید وبه صورت پژوهش مشارکتی جزو وظایف همه دست اندکاران به ویژه خود معلمان قرار گیرد برخی از این دلایل به شرح ذیل می باشد :
- چون یافته ها و نتایج پژوهش را در نهایت معلم به کار خواهد برد پس چه بهتر که خودوی دست به پژوهش بزند.
- معلم بیش از دیگران در معرض پرسش قرار می گیرد .پس بهتراست برای پاسخگو بودن ،خود وی درگیر پژوهش وحل مساله گردد.چرا که نتایج پژوهش ها نشان می دهد والدین علاقمندند پرسش خود را در درجه نخست با معلمان در میان بگذارند.
- معلم ضمن پژوهش ،رشد کرده و بالنده می گردد ، معلم چاره یاب می شود ، نو آوری ونوجویی شایع می شود .
- پژوهش رنگ وموی محلی (بومی) به خود می گیرد .چون که هر معلمی در محل خودیک پژوهشگر می شود .
- نتایج بدست آمده از پژوهش های معلمان کاملا جنبه ی بکاربردی پیدا می کند ، چرا که معلم فقط برای حل مساله کلاس یا مدرسه ی خودبه دست به پژوهش می زند.
- کارایی {واثر بخشی } تحقیق خیلی زود بوسیله ی معلم معلوم می گردد واصلاح کاستی ها نیز بوسیله خود معلم ودر نتیجه سریعتر انجام می گیرد .
- معلم اگر خود پژوهنده نباشد ممکن است نسبت به نتایج تحقیقات دیگران واکنش نشان دهد.
- اگر معلم خود دست به کار تحقیق بزندو مساله اش را به این طریق حل کند نسبت به یافته های خود احساس تعلق خاطر می کند.
- در مقایسه با هزینه های خرج شده ونا موفق در زمینه های مختلف پژوهشی، پژوهش های "معلم پژوهنده"بسیار منطقی و مناسب تراست.
- با درگیرشدن معلم در عمل پژوهش {معلم پژوهنده } ،موضوع جدایی میان نظریه تئوری و عمل از میان می آورد .
- مشارکت دادن معلمان در پژوهش موجب انگیزه در آنان می شود واعتماد به نفس وخودباوری رادر انان تقویت می کند .
- معلمان، مناسب ترین افراد درتشخیص مسائل ونیازهای دانش آموزان وآموزش وپرورش هستند ، پس چه بهتر که این مسائل بدست خود آنان گردد
- در فرایند تحقیق هرچه معلم صلاح دانست تغییرهای لازم را اعمال می کند .
- در پژوهش عملی نتایج از بالا یا بیرون از کلاس صادر نمی شود بلکه از پایین وتوسط خود معلم ودیگر مشارکت کنندگان حاصل می شود .
- مشارکت دادن معلمان در پژوهش نوعی احترام واعتماد به آنان است ودر معلمان انگیزه درونی نسبت به پژوهش عمل ایجاد می کند .
این دلیل وبسیاری از استدلال های دیگر موجب شده است که امروزه به پژوهش های حین عمل یا پژوهش عملگرا به خصوص در عرصه ی آموزش بوسیله خود،معلمان توجه شود . امید است معلمان عزیز ماتلاش کنند ، اولا ٌ این روش را بخوبی بشناسند وثانیاٌ آن را درحل مسائل آموزشی خودبکار گیرند درقسمت های بعدی هرچند به طور مختصر به ذکر خصوصیات وچگونگی ًروش تحقیق عملی (اقدام پژوهی ) ً می پردازیم .
حوزه عمل و هدف اقدام پژوهی:
اقدام پژوهی یک فعالیت علمی و پژوهشی است که توسط هر فردی که در حوزه ای به کار مشغول است ، ممکن است انجام پذیرد.
یک کارگر در محیط کاری، جهت بهبود شرایط کاری،اصلاح فرایند فعالیتها،ارتقای بهره وری بخش خود،با رعایت دقت و تفکر و حسن تدبیر،دست به فعالیتی می زند که تغییر وضع موجود و تبدیل آن به وضع مطلوب،محسوس و قابل گزارش است.این فعالیت او یک "اقدام پژوهی" است.
یک مدیر،با مشاهده یک معضل اداری ، با اندیشه و تدبیر، در رفع آن به تلاش و فعالیت می پردازد و نتیجه عمل او منجر به بهبود موجود شده ،قابل گزارش و مطالعه است. این فعالیت یک "اقدام پژوهی" است.
یک معلم ، برای ارتقای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کلاس خود،با ابتگار و تدبیر و با به کارگیری روش های مطلوب، دست به فعالیت هایی می زند که منجر به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کلاس می شود، این معلم "اقدام پژوهی" انجام داده است .
فعالیتهای فوق و هرفعالیتی که در محیط کاری،منجر به تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب و یا تبدیل وضع نامطلوب به وضع مطلوب می شود، یک «اقدام پژوهی» است. به معنای دیگر ،کاری است که می توان نام آن را تحقیق و پژوهش گذاشت . تحقیق و پژوهشی که در حین عمل و فعالیت محقق می شود.
این گونه فعالیتها را ازآن جهت تحقیق و پژوهش می نامیم که منجر به تغییر درجهت مطلوب شده و فرد تلاشگر،به حقایقی دست پیدا کرده که با تکیه به آنها توانسته است این تغییر را ایجاد کند. صاحب نظران ، در تعریف تحقیق،کشف روابط حاکم بین پدیده ها را مورد تاکید قرار داده اند. ایجاد تغییر در وضع موجود براثر تعامل پدیده ها و تاثیر متقابل آنهاست و یک فرد،بدون کنترل این روابط و احاطه برآنها، نمی تواند تغییر مورد نظر خود را ایجاد کند.
تعریف اقدام پژوهشی:
اقدام پژوهی عبارت است از «فعالیت علمی در محیط کاری که در آن فرد یا افراد، با روش ابتکاری، برای تبدیل وضع موجود (نامطلوب) به وضع مطلوب فعالیت می کنند.»
مقدمه از جزوه اقدام پژوهی :
تعاریف اقدام پژوهی:
اقدام پژوهی نوعی پژوهش کارور practitioner research که می تواند به شما کمک کند تا در هر جایی که مشغول به کار هستید وظایف شغلی خود را به نحو بهتری انجام دهید .(آهنچیان ،1382ص 25)
رضایی (1382) به نقل از بورلی1993 ، اقدام پژوهی را پژوهش آگاهانه، سنجیده و معطوف به راه حل تعریف می کند که به صورت فردی یا گروهی انجام می شود.(ص 67)
رضایی( 1382 ) به نقل ازکارسون و همکاران 1989 اقدام پژوهی را ترکیبی از عمل و پژوهش و تلاشی برای شناخت اقدامات تربیتی به منظور اصلاح و بهبود محیط آموزشی تعریف می کنند.
بازرگان(1382 ) اعلام می دارد: اقدام پژوهی فرایند جست و جوی منظم مشارکتی برای ’’ مشخص کردن یک موقعیت نامعین’’ و کوشش جهت کاهش یا رفع آن است. (ص148 )
هدف از اقدام پژوهی چیست؟
سرمد و همکاران (1379 )به نقل از بازرگان هدف این دسته از پژوهش های آموزشی، توصیف شرایط یا پدیده های مربوط به نظام آموزشی می باشد.
با استفاده از اقدام پژوهی می توان موقعیت های نامعین ملموس مربوط به اقدام ها و عملیات آموزشی را مشخص کرد و در بهبودی آن کوشید.( ص 84 )
رضایی (1382 )به نقل از ژانت مسترز هدف اقدام پژوهی را " کمک به حل مسائل عملی مورد توجه و علاقه مردم در یک موقعیت دشوار" می داند. ( ص 71 )
مراحل اجرایی اقدام پژوهی:
*مرحله اول اقدام پژوهی - تشخیص و تبیین مساله: محقق با مساله ای روبه رو می شود ، ابعاد مختلف آن را بررسی می کند و از وجود آن به یقین می رسد.
*مرحله دوم اقدام پژوهی - ایجاد تغییر: به دنبال راه حل مساله جستجو می کند، راه حل ها را شناسایی و اجرا می نماید تا به تغییر مورد دلخواه خود برسد.
*مرحله سوم اقدام پژوهی - نتیجه گیری: نتیجه فعالیت خود را ملاحظه و مورد دقت قرار می دهد .
این سه مرحله را می توان به چند مرحله خرد تقسیم نمود:
√تشخیص و تبیین مساله:
الف- برخورد با مساله اقدام پژوهی
ب- شرح و توضیح مساله و توصیف وضع موجود اقدام پژوهی
پ- شواهد اقدام پژوهی 1(ارائه دلایل،مدارک،اسناد،اعداد و ارقامی که وضع موجود را به طور عینی و ملموس تبیین نماید.)
√ ایجاد تغییر اقدام پژوهی :
الف- گردآوری اطلاعات(جهت ارائه راه حل) اقدام پژوهی
ب- تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات جمع آوری شده.اقدام پژوهی
پ- انتخاب راه حل یا راه حل ها اقدام پژوهی
ت- اعتبار بخشی راه حل یا راه حل ها اقدام پژوهی
ث- اجرای راه حل یا راه حل ها اقدام پژوهی
√ نتیجه گیری اقدام پژوهی :
الف- شرح و توضیح تغییر ایجاد شده و توصیف وضع مطلوب اقدام پژوهی
ب- شواهد2 اقدام پژوهی (ارائه دلایل،مدارک،اسناد،اعداد و ارقامی که وضع مطلوب را به طور عینی و ملموس تبیین نماید.)
وجوه اشتراک و افتراق اقدام پژوهی با دیگر پژوهش ها
رضایی 1382 به نقل از مک نیف و همکاران به وجوه اشتراک و افتراق اقدام پژوهی و دیگر پژوهش ها اشاره کرده و معتقدند اقدام پژوهی در این ویژگی ها باسایرتحقیقات مشترک است .
اقدام پژوهی به دانش جدید منجر و منتهی می شود. اقدام پژوهی شواهدی را برای پشتیبانی از این دانش تدارک می بیند. فرایند شکل گیری دانش جدید را آشکار می سازد. اقدام پژوهی دانش جدید را به دانش موجود پیوند می زند.
وجوه تفاوت آن عبارت است از:
اقدام پژوهی مستلزم عمل و اقدام به عنوان بخش مکمل و لازم از خود فرایند تحقیق است
بیشتر از جنبه های ارزش های حرفه ای محقق روی آن تأکید می شود تا ملاحظات روش شناسانه ضرورتاً پژوهشی درون مجموعه ای insider research است یعنی مربی یا کارگزار اعمال حرفه ای خود را مورد بررسی و پژوهش قرار می دهد.
تفاوت بارز اقدام پژوهی با دیگر شیوه های پژوهشی در تفاوت موجود بین دو پرسش زیر مشخص است.
در اینجا چگونه می توانم کیفیت کارم را بهبود بخشم ، پرسش وایتهد
اقدام پژوهی اینجا چه اتفاقی در حال وقوع است .پرسش بسی .(85 -84)
لزوم آشنایی معلمان با اقدام پژوهی (ایرانی و بختیاری ، 1382، ص 414)
طرفداران ‘‘اقدام پژوهی‘‘ از جمله پژوهش در عمل آموزشی بر این باور تأکید دارند که به دلایل گوناگون پژوهش باید از انحصار نخبگان درآید و به صورت پژوهش مشارکتی جزو وظایف همه دست اندرکاران به ویژه خود معلمان قرار گیرد.
برخی از این دلایل به شرح ذیل می باشد:
- یافته ها و نتایج پژوهش اقدام پژوهی را در نهایت معلم به کارخواهد برد.
- معلم بیش از دیگران در معرض پرسش اقدام پژوهی قرار می گیرد.
- معلم ضمن پژوهش اقدام پژوهی ، رشد کرده و بالنده می گردد ، چاره یاب می شود.
- پژوهش رنگ و بوی محلی به خود می گیرد.
- نتایج بدست آمده از پژوهشهای معلمان کاملاً جنبه ی کاربردی پیدا می کند.
- اصلاح کاستی ها بوسیله معلم و در نتیجه سریعتر انجام می گیرد.
- معلم اگر خود پژوهنده نباشد ممکن است نسبت به نتایج تحقیقات دیگران واکنش نشان دهد.
- با درگیر شدن معلم در عمل پژوهش، موضوع جدایی میان نظریه تئوری و عمل از میان می رود.
- معلمان مناسب ترین افراد در تشخیص مسائل و نیازهای دانش آموزان هستند.
مراحل اقدام پژوهی ) ساکی 1382 به نقل از کلهان 2003، ص 100)
اقدام پژوهی را رویکردی برای مطالعه و حل مسائل آموزشی توسط معلمان ذکر می کند. موضوعاتی نظیر جو کلاس، مدیریت کلاس، راهبردهای تدریس، مواد آموزشی و رفتار اجتماعی و شناختی دانش آموزان می توانند در مسیر پژوهش حین عمل مورد مطالعه قرار گیرند و بر حسب نیاز، تغییرات لازم در این زمینه ها انجام شود.
مراحل اقدام پژوهی عبارتند از : (سرمد و همکاران ،1377 ، ص 86 )
مرحله اول تشخیص و برنامه ریزی اقدام پژوهی
مرحله دوم اقدام برای رفع مشکل اقدام پژوهی
مرحله سوم مشاهده به منظور نمایان ساختن میزان تغییرات انجام شده جهت رفع مشکل اقدام پژوهی
مرحله چهارم تحلیل و تعدیل اقدام پژوهی
مراحل و گامهای اقدام پژوهی عبارتند از : ( بازرگان1382، ص 173- 156 )
چرخه اقدام پژوهی از چهار حلقه به شرح زیر تشکیل می شود :
1- برنامه ریزی اقدام پژوهی
2 - اقدام اقدام پژوهی
3- مشاهده اقدام پژوهی
4 بازتاب تحلیل وتعدیل اقدام پژوهی
شیوه شناسایی راه حل در اقدام پژوهی
کشف وشناسایی راه حل بهینه مستلزم اقدامات زیر است :
1- به راه حل هایی باید اندیشید که امکان عملی بودن آنها مقدور باشد .
2- تجزیه وتحلیل اطلاعات گردآوری شده و نتایج به دست آمده از مراحل مختلف تحقیق ، اساس شناسایی راه حل است .
3- آزمون فرضیه ها به روش علمی و آماری
4- نظر خواهی از همکاران و افراد مجرب که به منبع مشکل نزدیک تر هستند .
5- پرهیز از شتاب زدگی
6- راه حل در دل خود مشکل نهفته است . لذا با تبیین دقیق وضع موجود ٬ راه حل مناسب به تدریج مکشوف می شود .
7- توجه به اقدامات و ابداعات پژوهشگران دیگر
8- مقایسه راه حل های ارائه شده به منظور انتخاب راه حل مناسب .
زمینههای اقدام پژوهی ( برگرفته از بخشنامه دوازدهمین فراخوان برنامه معلم پژوهنده )
هدف اساسی اقدام پژوهی (برنامه معلم پژوهنده) بررسی، شناسایی، تبیین و حل مسأله و مشکل محیط کار و فعالیت است (کلاس درس، مدرسه، ادارات و سازمان‌های آموزش و پرورش) و از نتایج اقدام پژوهی برای حل مسائل خاص در موقعیت‌های معین استفاده می‌شود. در اقدام پژوهی، معلم پژوهنده، پژوهش خود را شخصاً به مرحله اجرا در می‌آورد و از نتایج آن در بهبود شرایط کاری خود بهره می‌برد. معلمان و فرهنگیان علاقه‌مند می‌توانند با بهره‌گیری از این روش به پژوهش بپردازند. برخی از مهمترین زمینههای اقدام پژوهی در برنامه دوازدهم به شرح زیر می باشد:
1- موضوعات مربوط به فرآیند یاددهی- یادگیری، پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان و مسائل تحصیلی آنان ،
2 - روش‌های نو و ابتکاری در آموزش مفاهیم دینی ،
3- روش‌های نو در آموزش ریاضی، علوم و سواد خواندن (بررسی مسائل و مشکلات دانش‌آموزان در این زمینه‌ها و ارائه راه حل‌های نو و ابتکاری ، به ویژه با توجه به نتایج مطالعه‌های بین المللی PIRLS , TIMSS )
4- موضوعات مربوط به ارزشیابی از آموخته‌های دانش‌آموزان
5- روش‌های نو و ابتکاری در استفاده از فناوری اطلاعات و تکنولوژی آموزشی در تدریس
6- موضوعات مربوط به فرآیندهای کلاس درس( نحوه استفاده از همکاری سایر دانش‌آموزان، پویایی گروه)
7- روش‌های نو و ابتکاری در آموزش مهارتهایی نظیر حل مسأله و استدلال به دانش‌آموزان و پرورش خلاقیت آنان
8- روش‌های نو و ابتکاری در شناسایی مسائل عاطفی- رفتاری دانش‌آموزان و ارائه راه‌حل در این زمینه
9- موضوعات مربوط به با نشاط سازی مدارس و کلاس‌های درس، تحقق مدرسه زندگی
10- موضـوعات مـربوط به مـدیـریت مدارس (بررسـی مسـائل و راه‌حـل‌ها) مواردی از قبیل: ارتقاء مشارکت اولیاء دانش‌آموزان در اداره امور مدرسه، بهبود فرآیندهای مدیریت مدرسه، ارزشیابی عملکرد دبیران ، روش‌های بهبود نظارت بر فعالیتهای آنان ، ارتقاء جو مدرسه
11- موضوعات مربوط به بهبود فرآیند های مدیریتی در ادارات مناطق و سازمان‌های آموزش و پرورش استان‌ها (مواردی نظیر: بهبود فرآیند بهره وری، بهبود فرآیند تصمیم‌گیری، بهبود فرایند برنامه‌ریزی، نظارت بر عملکردها، مدیریت مشارکتی ، ارزشیابی عملکرد، فرهنگ و جوسازمانی، تکریم ارباب رجوع، مدیریت زمان، کارآفرینی، راههای افزایش انگیزه همکاران (این موضوع ها برای کارشناسان شاغل در ادارات مناطق و شهرستانها و سازمان آموزش و پرورش استان‌ها که مایلند در برنامه دوازدهم شرکت نمایند ، پیشنهاد می‌شود).
12- سایر موضوعات انتخاب شده به ابتکار معلمان عزیز .
لینک دانلود : اقدام پژوهی معلمان , دبیران , مدیران , معاونان
